Nedeni ve yönü (iç-dış) ne olursa olsun göç hareketleri ülkelerin demografik, ekonomik ve sosyal kalkınmasını etkilemektedir. Ülkemizin yoğun göç hareketliliği ve bunun ortaya çıkardığı sorunlar ve sunduğu fırsatlar, bölgesel kalkınma politikalarımızın da temel gündem maddelerinden birini oluşturmuştur. İktisadi kalkınma açısından, ülke içinde kırsal alanlardan kentsel alanlara yaşanan göçler başlangıçta olumlu değerlendirilmiş olsa da, zamanla göçün yoğun şekilde artması kentlerde çarpık kentleşme, fiziki altyapıların yetersiz kalması, güvenlik gibi sorunlara; kırsal alanda ise tarımsal üretim ve istihdamın hızla düşmesinin yanı sıra buralarda eğitim, sağlık gibi sosyal imkânlara yapılan yatırımların da giderek azalmasına neden olmuştur.
Bölgeler arası gelişmişlik farklarının bir sonucu olan aşırı göç, gerek alan gerek veren bölge için önemli bir sorun olmayı sürdürmektedir. Ülkemizde göçün yönü İstanbul en büyük alıcı olmak üzere genel olarak doğudan batıya doğrudur. Bununla birlikte, göç veren illerin yakın civarındaki gelişmiş iller de göçün bir bölümünü almaktadır.
Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisinde ülkemizde bölgesel gelişmişlik farklarının sonucu olarak ortaya çıkan göç dinamiklerinin istikrara kavuşturulması ve bölgesel gelişmişlik hedeflerine ulaşılmasıi doğrultusunda, nispeten düşük gelirli yörelerde kalkınmada sürükleyici rol üstlenecek ve ülke genelinde daha dengeli kalkınmayı sağlayacak Bölgesel Çekim Merkezlerinin desteklenmesi amaçlanmıştır. Mevcut ekonomik ve sosyal gelişmişlik durumu ve altyapı imkânları açısından bölgesi için cazibe merkezi konumunda olan bu şehirlerin uzun vadede sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapıya kavuşturulmaları, ekonomik ve sosyal imkânları açısından giderek çeşitlilik arz etmeleri, zamanla bu şehirlerin kaydettikleri gelişmenin çevre yörelere aktarılması hedeflenmiştir.
Kalkınma Ajansları aracılığıyla, bu merkezlerin desteklenmesi amacıyla Cazibe Merkezleri Destekleme Programı başlatılmıştır. Göçün yönlendirileceği bu şehirlerde gerekli sosyal ve fiziki altyapı oluşturularak göçle gelen nüfusa sağlık, eğitim ve sosyal hizmetlerin etkin bir şekilde sunulması, belirli sektörlere öncelik verilerek ekonomilerin geliştirilmesi, kentsel ve sınai altyapının iyileştirilmesi, beşeri ve sosyal sermayenin güçlendirilmesi amaçlanmıştır. Diğer yandan, ajanslar geliştirmiş oldukları sosyal kalkınmaya yönelik proje ve programlarıyla, göç alan bölgelerde göçten kaynaklanan sosyal ve ekonomik ve çevresel sorunların ortadan kaldırılmasına ilişkin çalışmalar da yapmaktadır.
Türkiye açısından giderek daha fazla önem kazanan bir başka konu uluslararası göç hareketleridir. Bu açıdan uzun yıllar transit ülke konumunda olan Türkiye, ekonominin son dönemlerdeki olumlu performansının yanı sıra sınır komşusu ülkelerdeki siyasi istikrarsızlıklar ve çatışmalar dolayısıyla son yıllarda hedef ülke haline gelmiştir. Bu kapsamda, ülkemizde bulunan geçici koruma altındaki Suriye vatandaşlarının başta işgücü piyasaları olmak üzere bulunduğu topluma sosyo-ekonomik entegrasyonun sağlanması doğrultusunda Avrupa Birliği FRIT Mali Yardım Fonlarının desteği ve Dünya Bankası’nın yürütücülüğünde, uygulama ortakları Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile 5 Kalkınma Ajansının yer aldığı “Suriyeliler ve Ev Sahibi Topluma Yönelik Sosyal Girişimcilik, Güçlendirme ve Uyum Projesi” nin uygulamasına 2020 yılı içerisinde başlanmıştır. Türkiye’nin başlıca göç alan bölgelerinde geçici koruma altında bulunan Suriye vatandaşları ve bu bölgelerde ikamet eden vatandaşlarımız arasından öncelikle kadınların ve gençlerin geçim durumlarını iyileştirmek ve sosyal uyumlarına katkıda bulunmak amacıyla hazırlanan projenin toplam bütçesi 42,3 milyon Avrodur.
Kalkınma ajansları tarafından göçün önlenmesi ve göçten kaynaklanan sorunların giderilmesine ilişkin yapılan çalışmalar hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki harita üzerinden tıklayınız.